🌺अनुभव १४८

"श्री"

गजानन महाराज की जय (🌺अनुभव १४८)

......म्हणोनी अती आदरे नाम घ्यावे,

मुखे बोलीता दोष जाती स्वभावे (मनाचे श्लोक १०१)

('मानसशास्त्रज्ञ महाराज ' भाग तीन)

जय गजानन! ' मन चंगा तो कटोरी मे गंगा ' असं म्हणतात. हल्ली विविध ठिकाणी होत असलेल्या संशोधनातून आणि मानवी मनाच्या शास्त्रीय विश्लेषणातून असं मान्य होतं आहे की माणसाच्या मनानं एखादी गोष्ट स्वीकारणं, एखादी गोष्ट नाकारणं, मन खंबीर असणं, मन धीर गंभीर असणं या सर्वाचा माणसाच्या आरोग्यावर फार दूरगामी व खोल परिणाम होत असतो. अर्थात हे जर आहे तर उघड सत्य आहे की, या अशा मनाला आपण जर औषध देऊ शकलो, त्याला योग्य दिशादर्शन प्राप्त होऊ शकलं तर आनंदी मनाचे आपण धनी होऊ शकतो आणि आपल्या खूपशा समस्या दूर होऊ शकतात. अर्थात आपल्या संतांनी यावर आधीच भाष्य करून ठेवलं आहे. समर्थ रामदास स्वामींनी तर ' मन ' याच विषयावर खूप उद्बोधन करून ठेवलं आहे.

श्रीगजानन विजयच्या नवव्या अध्यायात, गजानन महाराज म्हणतात ' मागे बापा गडावर ( सज्जन गड) वस्तीला होतो, आता खळ्यात (शेगांवला) येऊन राहिलो. मग असं जर आहे तर गजानन महाराजांच्या चरणाशी प्रार्थना केल्यावर आपलं मन सुमार्गी का वळणार नाही?

मागील दोन अनुभवांमधून आपण मन परिवर्तन, मानसिक आधार, या संदर्भात महाराजांचे अनुभव पाहिले. एकविसाव्या शतकात ' मानवी मन ' ही फार मोठी समस्या असणार आहे, हे आपण पाहतोच आहे. विपरीत परिस्थितीत कोलमडून पडणाऱ्या मनाला ' माय माऊली गजानन 'हा फार मोठा आधार ठरणार आहे. कारण सद्गुरूंशिवाय आपलं मन कोण जाणणार आहे?

काही घटना

एका मोठ्या शहरातील एक लहान वस्ती. तेथील एक मस्तवाल तरूण. शब्दशः गुंड म्हणता येईल असं नाही. पण अत्यंत मगरूर. उर्मट! त्याच्या देहाच्या प्रत्येक हालचालीत अहंकार ओथंबून राहिलेला. म्हणजे कोणत्याही वेळी गुंडात रुपांतर झाले तर नवल नाही असा! त्याच्या या वृत्तीमुळे, बोलण्यामुळे,सभोवतालचे लोक त्याला टाळू लागले. सज्जन त्याच्यापासून दुरावू लागलेत. त्याच्या एका मित्राला, ज्याला त्याची ही वागणूक आवडत नव्हती, त्याला त्याच्यासाठी वाईट वाटायचं. त्याच्यासह अनेकांनी उपदेशामृत देण्याचा प्रयत्न केला पण परिणाम शून्य!तो मित्र महाराजांचा भक्त!एक दिवस त्याला वाटलं आपण ही केस महाराजांकडे सोपवावी. मित्र एक दिवस त्याला म्हणाला, चल, गजानन महाराजांच्या मंदिरात जाऊ. दोघं मंदिरात पोहोचले. महाराजांकडे पाहून त्या तरुणाचे हात नमस्कारासाठी जुळले. हात त्याचे जुळले आणि प्रार्थना मित्राने केली. महाराज याची मानसिकता आम्हाला कळत नाही तुम्हीच काय ते बघा!

त्या दिवसापासून रोज दोघांचं मंदिरात येणं सुरू झालं आणि त्या तरुणाच्या वृत्तीत हळूहळू बदल जाणवू लागला. साधारण महिना झाला असेल, त्याने मंदिरात नित्य बसणारे एक वयस्कर गृहस्थ, जे मंदिराचं कामकाजही पाहतात, त्यांना नमस्कार केला. तो रोज नमस्कार करू लागला. ते गृहस्थ त्याला बोलले अरे, मला कशाला नमस्कार करतोस, महाराजांना कर. त्यावर तो म्हणाला, काका तुम्हाला नमस्कार करून मला आतून बरं वाटतं आहे. तुम्ही हरकत घेऊ नका. पुढे साधारण वर्षभरात त्या तरुणाचं बोलणं, वागणं, चालणं सर्वच हळू हळू बदलू लागलं. त्याची देहबोली बदलली. त्याचं व्यक्तीमत्व बहरलं. लोकांना तो हवाहवासा वाटू लागला आणि दासगणू महाराजांनी, श्री गजानन अष्टकात म्हटलेल्या ज्या ओळी आहेत, ' अलास जगी लावण्या परतुनी सुवाटे जन ' या म्हणण्याचा प्रत्यय त्या मित्राला आला.

मनाचा भार हलका झाला

साधारण पंचेचाळीस वर्षे वय असलेल्या एका महिलेवर प्रचंड दुःखाचा डोंगर कोसळला. आपल्याला माहिती आहे की माणसाला जेव्हा आनंद होतो तेव्हा तो हसतो आणि दुःख होतं तेव्हा तो रडतो. या स्वाभाविक क्रिया आहेत. त्या त्या वेळी त्या क्रिया झाल्या नाहीत तर तब्येतीवर दूरगामी परिणाम होणार हे ठरलेलं आहे. तर झालं असं की, त्यांना दुःखाचा इतका प्रचंड झटका बसला की त्या शाॅक मधून त्या बाहेर येईनात. तरूण अपत्य जाण्याची बातमी ऐकून देखील त्यांच्या डोळ्यातून पाण्याचा थेंब नाही. माणसांचं अति रडणं वाईट तसं न रडणंही वाईट. एखादा अध्यात्मिक उंची गाठलेला माणूस साक्षी भावाने जगाकडे पाहतो तेव्हा त्याचं न रडणं वेगळं. पण सर्व सामान्य माणूस योग्य वेळी न रडला तर तो काळजीचा विषय होऊन बसतो. घरातील लोकांसाठी तो चिंतेचा विषय झाला. त्या भगिनींच्या वागण्यात, उठण्या बसण्यात फरक जाणवू लागला. अशात चार पाच महिने गेलेत आणि अचानक त्यांना शेगांव दर्शनाचा योग आला. सर्व मंडळी शेगांवला पोहोचलीत. या गाभाऱ्यात उतरल्या, महाराजांसमोर उभ्या राहील्या. त्यांच्याकडे पाहिलं मात्र आणि अक्षरशः त्यांनी हंबरडा फोडला उर फाटून रडावं अशा रडल्या. महाराजांची कारुण्याने भरलेली नजर त्यांना दिलासा देत होती. हमसून हमसून रडल्या आणि वरती आल्या. मनावरचं ओझं बरचसं हलकं झालं होतं. अनेक गुरूभगिनी शेगांवला आपलं माहेर समजतात ते उगाच नाही.

महाराजांवरील श्रध्दा, विश्वास आणि मिळणारं मार्गदर्शन

श्रीगजानन विजयची फलश्रुती सांगताना दासगणू महाराजांचे शब्द आहेत.. हा ग्रंथ केवळ चिंतामणी, चिंतिले फळ देईल जाणी, ' दृढतर विश्वास असल्या मनी हे मात्र विसरू नका. ' हजारो भक्तांचा अनुभव आहे की सद्गुरूंवर श्रध्दा ठेवली की विश्वास दृढ होतो. भक्तांची श्रध्दा पाहिली की आपण नतमस्तक होतो.

मध्यंतरी शेगांव इंजिनिअरिंग काॅलेजच्या पहिल्या बॅचचे एक विद्यार्थी भेटले. ते सांगत होते. त्यांना इंजिनिअरिंगला प्रवेश हवा होता. आयुष्याची दिशा त्यावर ठरणार होती. शेगांव संस्थानला तेव्हा नुकतीच अनुमती मिळाली होती. तेव्हा त्यांची स्वतःची इमारत नव्हती, स्टाफ माहिती नव्हता. पण वडीलांची गजानन महाराजांवर अत्यंत श्रध्दा आणि आदरणीय शिवशंकर भाऊंसोबत त्यांचा परिचय. अर्थात वडीलांमुळे माझीही श्रध्दा होतीच. वडील मला म्हणाले जा भाऊंना भेटून ये आणि प्रवेशाविषयी विचार. त्याप्रमाणे मी खामगावहून शेगांवला पोहोचलो. मंदिरात भाऊंना भेटलो. भाऊ म्हणाले का रे कसा काय आलास? म्हटलं इंजिनिअरिंग करायचं म्हणतोय. त्यावर भाऊ इतक्या सहजपणे बोलले, ' अरे मग बसला काय? जा गजानन बाबाला सांग. मी पण बोलतो. बाबा करतील सगळं!' पुढे त्याप्रमाणे सगळं घडून आलं. श्रध्देतून सगळं झालं. पहिलं वर्ष आम्ही स्टेशनजवळील एका इमारतीत शिकलो. पुढे काय झालंय ते सर्व भक्तांना माहीत आहेच.

यातून एक तर लक्षात येतंय की महाराजांवर ठेवलेला विश्वास सार्थकी लागला. पण याहीपेक्षा भाऊंच्या वाक्याचा थोडा विचार केला तर जाणवतं की, तीन गोष्टी आहेत. एक तर महाराजांवर विश्वास. दुसरं, प्रत्येक गोष्टीत महाराजांचं अधिष्ठान आणि तिसरी गोष्ट म्हणजे, प्रत्येक गोष्ट महाराजांना सांगून करणे. या तीन गोष्टी आपण सातत्याने लक्षात ठेवल्या तर आपल्याला मिळणारा मानसिक आधार फार मोठा असेल. बाकी महाराजांनी आपलं मन सशक्त करावं अशी प्रार्थना करून म्हणूया. श्री गजानन! जय गजानन!श्री गजानन!जय गजानन!

शब्दांकन-- जयंत वेलणकर 9422108069

🌸आपल्या जवळ गजानन महाराजांविषयी काही अनुभव असल्यास स्वागत आहे.

अवश्य वाचा श्रीगजानन अनुभव पुस्तक भाग एक, यात एकूण बावन्न अनुभव आहेत. फक्त रुपये पन्नास.

भाग दोन यात एकूण बावन्न अनुभव आहेत (५३ ते १०४) फक्त रुपये पन्नास.